ગુજરાતમાં ગરમ પાણીના કુંડ ક્યાં આવેલા છે?

ગરમ પાણીના કુંડ (ઝરણા) શાં માટે બને છે?

ગરમ પાણીના ઝરા એક કુદરતી પ્રક્રિયા છે, જે પૃથ્વીની સપાટી માંથી નીકળે છે અને આસપાસના તાપમાન કરતા વધારે તાપમાન ધરાવે છે. આ ઉચ્ચ તાપમાન સામાન્ય રીતે ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય પ્રવૃત્તિને લીધે થાય છે, જે કાં તો પૃથ્વીના પડમાં ખામીના સ્થળાંતરને કારણે થાય છે અથવા તેની નીચે રહેલ મેગ્માને કારણે થાય છે. સામાન્ય રીતે આવા ઝરણા જ્વાળામુખી વિસ્તારમાં સ્થિત હોય છે પરંતુ અમુક જગ્યાએ જ્વાળામુખી ન હોય તો પણ દેખાઈ શકે છે. આ ઝરણાં ઓગળેલા ખનીજો અને રસાયણનું મિશ્રણ ધરાવતા હોય છે જેને અમુક જગ્યાએ ઉપચારાત્મક લાભો માટે ઉપયોગમાં લેવામાં આવે છે.

ગુજરાતમાં ગરમ પાણીના ઝરા કયાં આવેલા છે?

તુલસી શ્યામ

તુલસીશ્યામ ઝરણાં ગુજરાતના ગીર ફોરેસ્ટ નેશનલ પાર્કમાં આવેલ છે. આ સ્થળે ત્રણ અલગ-અલગ ગરમ સલ્ફર સ્ટ્રીમ્સનું ક્લસ્ટર આવેલ છે, જે મુલાકાતીઓને અનોખો અનુભવ આપે છે. પ્રથમ પ્રવાહ હળવો ગરમ છે, જ્યારે બીજા પ્રવાહનું તાપમાન પેહલા કરતા વધારે છે અને ત્રીજા પ્રવાહનું તાપમાન ઉત્કલાં બિંદુ પર હોય છે, કથિત રીતે આ ઝરણાં ઉપચારાત્મક ગુણધર્મો ધરાવે છે. સ્થાનિક રીતે તેને તપતોડક તરીકે ઓળખવામાં આવે છ, આ અજાયબી પ્રાચીન તુલસી-રુક્મિણી મંદિરની નજીક સ્થિત છે, જે લીલાછમ જંગલોથી ઘેરાયેલ છે. આ સ્થળ મોર, હેરાન અને સાંબર નાં ઘર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. રોગનિવારક પાણી અને કુદરતી સૌંદર્યથી ભરેલ આ સ્થળ આરામ અને સારા સ્વા્થ્યની શોધ કરતા પ્રવાસીઓની પહેલી પસંદ બની શકે છે.

લસુન્દ્રા

લસુન્દ્રા ગામ ગુજરાતનાં ખેડા જિલ્લાના કાથલાલ તાલુકામાં આવેલું છે, કાથલાલ શહેરથી 17 કિલોમીટર દૂર આ સ્થળ તેના ગરમ પાણીના કુંડ માટે પ્રસિદ્ધ છે. લસુન્દ્રાને નવજીવન અનુભવવા માંગતા પ્રવાસીઓ માટે ગુજરાત સરકાર દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યું છે. આ સ્થળ ખેડા શહેરથી 20 કિલોમીટર અને ગાંધીનગરથી 60 કિલોમીટર દૂર આવેલું છે. પ્રવાસીઓ અહીં ગરમ પાણીના આરામદાયક આલિંગનનો આનંદ માણી શકે છે.

ટુવા

ગુજરાતમાં ગરમ પાણીના કુંડ માટે જાણવામાં આવતું આ સ્થળ તેના સતત ફૂટતા ગરમ પાણીના ઝરણા માટે પ્રસિદ્ધ છે, જ્યા ગરમ પાણીને સમાવતા વિવિધ કદના કુંડ આવેલા છે. અહી પ્રવાસીઓ પૃથ્વીની અંદરથી આવતા ગરમ પાણીના રમણીય દૃશ્ય જોઈ શકે છે, જેમાં કોઈ ઉકળતા પાણી ધરાવે છે અને કોઈ હલકા ગરમ પાણીના હોય છે જેમાં લોકો સ્નાન કરવાનો અનુભવ લઇ શકે છે.

ઉનાઈ

ગુજરાતના તાપી જિલ્લાના ઉનાઈ ગામમાં ઉનાઈ માતાનું મંદિર આવેલું છે જ્યાં ગરમ પાણીના ઝરણા આવેલા છે જે રામાયણ યુગના ઐતિહાસિક મહત્વથી ભરપૂર છે. આ મંદિરની ભવ્યતા પ્રદેશના સમૃદ્ધ સાંસ્કૃતિક વારસાનુ પ્રમાણ આપે છે. આ ગરમ પાણીનુ ઝરણું ચામડીની વિવિધ બીમારીઓને મટાડવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે, આ ઝરણું પ્રતિ કલાક 5500 ગેલન પાણીનો સ્ત્રાવ કરે છે, જેનું તાપમાન 57 થી 61 ડિગ્રી સેન્ટીગ્રેટની વચ્ચે નુ હોય છે. આ ઝરણાની ઉપચારાત્મક અસરનો લાભ લેવા માંગતા લોકો માટે સ્ત્રી અને પુરુષ બંને માટે અલગ-અલગ બિડાણ બનાવવામાં આવ્યા છે.

કાવી

ગુજરાતના ભરૂચ જિલ્લાના જંબુસર તાલુકાના કાવી ગામ આવેલું છે, જે ભરૂચ જિલ્લાના મુખ્ય મથકથી ઉત્તરમાં 75 km અને રાજ્યની રાજધાની ગાંધીનગરથી 134 કિલોમીટર દૂર આવેલું છે. આ સ્થળ ગરમ પાણીના કુંડ માટે પ્રસિદ્ધ છે.